Rodzinę zastępczą mogą stworzyć małżonkowie, osoby pozostające w związku nieformalnym lub osoba niepozostająca w żadnym związku.

Prawo stawia jednak przed taką osobą szereg wymagań stanowiąc, iż rodzicem zastępczym może zostać osoba, która:

daje rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest jej ograniczona ani zawieszona;
wypełnia obowiązek alimentacyjny — w przypadku, gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;
nie jest ograniczona w zdolnościach do czynności prawnych; jest zdolna do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniami o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, wystawionymi przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;
przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe (dot. -rodziny niezawodowe, zawodowe i RDD)
Co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów (wymóg ten dotyczy tylko rodziny zastępczej niezawodowej) zapewnia odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym:

rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego,
właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,
wypoczynku i organizacji czasu wolnego posiada świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez organizatora pieczy zastępczej (rodziny zawodowe, niezawodowe, rodzinne domy dziecka)